İstanbul, İzmir, Adana, Eskişehir, Gaziantep ve Trabzon’da CİSÜ Platformu tarafından gerçekleştirilen araştırmaya nazaran bilhassa aile planlaması eser ve hizmetlerine erişim problemine dikkat çekildi.
Cinsel sıhhat ve üreme sıhhati alanında çalışan ulusal yahut mahallî sivil toplum kuruluşları, akademik kurumlar, inisiyatifler, meslek örgütleri, akademisyenler ve aktivistlerin bir ortaya geldiği Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Hakları (CİSÜ) Platformu, IPSOS Araştırma işbirliğiyle yürüttüğü, 6 Vilayet (Adana, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Trabzon) özelinde Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati (CSÜS) Hizmetleri Araştırma Raporu’nun sonuçlarını açıkladı. Görüşmelerin gerçekleştirildiği kentlerde bilhassa aile planlaması eserlerinin ve hizmetlerinin eksikliği en değerli sorun olarak öne çıktı.
CİSÜ Platformu’nu Güçlendirme Projesi kapsamında, lokal seviyede savunuculuk faaliyetlerinin birinci adımı olarak Adana, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Trabzon’da CSÜS hizmetleriyle ilgili saha araştırması yapıldı. Araştırmayla toplam 6 kentte sıhhat kurumu çalışanlarından elde edilen datalara dayanılarak, bu vilayetlerdeki CSÜS hizmetleri ve haklarının yeni durumunun ortaya konulması amaçlandı. Görüşülen sıhhat çalışanları, genel olarak verilen danışmanlık hizmetlerini yetersiz buluyor. Araştırmada, vakit kısıtı, günlük başvuran kişi yoğunluğu, iki taraflı olarak mevzu üzerine açıkça konuşmaktaki çekince ve zorlanma, toplumun tabu algısı ve dezavantajlı kümelere yönelik ayrımcı tavırlar ve kontraseptif gereç eksikliğine işaret edildi. Araştırma kapsamında gerçekleştirilen görüşmelerde bilhassa kontraseptif gereç eksikliğinin önemli bir sorun haline geldiği görüldü. 6 vilayet genelindeki sıhhat çalışanları, kondom haricinde kontraseptif materyallerin kurumlara çok seyrek ve az sayıda geldiğini, CSÜS konusunda kendilerine başvuranların gereksinimlerini karşılayacak düzeyde aile planlamasına yönelik gereç sağlanamadığını vurguladılar.
Dezavantajlı kümeler CSÜS hizmetlerine ulaşamıyor
Araştırmada, CSÜS hizmetlerine erişimde en çok eza yaşayan kümeler ortasında LGBTİ+ ve engelli bireylerin yer aldığı ve CSÜS hizmetlerinin kapsayıcılığının artırılması gerektiği belirtildi. Raporda bilhassa halkın CSÜS hizmetleriyle ilgili bilgi eksikliği ve hizmet talebindeki çekincelerinin aşılabilmesi ve hizmete erişimin artırılması için şu tahlil teklifleri lisana getirildi: “Devletin, kamu spotları, irtibat gereçleri ile halkı bilgilendirmesi, 1. basamak sıhhat kurumlarına başvurmaya teşvik etmesi ve bu mevzudaki olumsuz toplumsal algıları yıkması gerekiyor. CSÜS ile ilgilenen bir ünite kurularak, yalnızca bu husus ile ilgilenen işçilerin 1. basamak sıhhat kurumlarında yer alması, ayrıyeten kurum içerisinde bu mevzu için özel bir alan ayrılmasıyla birlikte hem vakit kısıtı sorunu çözülecek hem de bireylerin kendilerini daha rahat hissetmesi sağlanabilecek. Dezavantajlı hale getirilmiş kümeler, bilhassa engelliler, gençler ve LGBTİ+’lar için gereksinimlerine mahsus danışmanlık sağlanarak, Sıhhat Bakanlığı tarafından gençlere yönelik resmi bir platform oluşturulabilir. Teşhis ve tetkik hizmetleri geliştirilebilir, çeşitlendirilebilir ve taramalar sıklaştırılabilir. Kurumlar ortası uyum yetersiz bulunurken, bilhassa 1. basamak ile 2. basamak kurumlar ortasındaki uyumun daha sistemli ve devamlı hale getirilmesi ve kurumlar ortası bağlantının güçlendirilmesi gerektiği sıhhat çalışanlarının beklentileri ortasında yer aldı.”
Bilgilendirici posterler hazırlanmalı
Görüşülen sıhhat çalışanları Sıhhat Bakanlığı tarafından hazırlanmış, kaliteli, muteber, renkli basım, yeni, kısa, kolay anlaşılabilir, yönlendirici malzemeler talep ediyorlar. Gereçlerin bol görsel içermesi değerli bulunurken, üreme sistemi maketi üzere görsel malzemelerin de 1. basamak sıhhat kurumlarında yer alması talep ediliyor. Mevcut malzemelerin içeriğini yetersiz bulan sıhhat çalışanları, aile planlaması ve korunma prosedürlerinin, CYBE ve tedavi prosedürleriyle ilgili bilgilendirmelerin, inançlı cinselliğe dair ayrıntıların (cinsel haklar, istismar gibi), cinsiyet kimlikleri ve cinsel yönelimlerin, hamile izlem süreçlerine dair ayrıntıların da malzemelerde yer almasını beklediklerini kaydettiler.
Halka verilen CSÜS ile ilgili seminer ve eğitimler evvelce daha sık yapılırken bunların sayısının gitgide azaldığı belirtiliyor. Bilhassa okullarda farklı yaş kümelerine nazaran özelleştirilmiş CSÜS’ün seminerler ve eğitimler yoluyla aktarılması bekleniyor. Öte yandan halk eğitim merkezleri, belediyeler, müftülük vb. kurumlar ile yapılacak işbirliklerinin de halkı bilgilendirmek ve bilinçlendirmek açısından değerli olduğu söz ediliyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
News
